Kico ta royalties pa musico?

royalties studio 2677975 960 720Na Aruba, cantante y instrumentalista profesional ta gana placa cada biaha cu nan wordo paga pa toca live. Pero esaki no ta conta pa compositor, areglista y e 'record label' local. Ta na su luga pa percura pa e creadornan di musica wordo paga ora nan composicion wordo toca? 

Un artista of musico por gana placa na varios forma. Antes, den edad medieval y renaissance, un forma di ganancia hopi conoci tabata e sistema di patrocinio. Si un musico tabata tin suerte, e lo por wordo contrata pa un rey of instancia religioso pa traha obranan di musica pa gloria di dios, of pa exalta e status di e patron en cuestion.

Den e epoca prome cu gramofon, un musico tabata biaha rond y toca / canta varios composicion pa asina gana placa of ricibi acceso na cuminda y un lugar pa drumi. For di momento cu nos a cuminsa graba y reproduci musica riba e.o. disco, e modelo di ganancia principal a bira benta di e reproduccion di musica. Esaki tabata e caso pa varios decada. 

Algo otro ta benta di partitura original. Tecnicamente esei awe ainda ta tuma lugar. Por ehempel, un publicador ta reserva e derecho di reproduccion di e partitura y ta cobra cualkier instancia cu kier haci uso di esaki. Pero pa mayoria di musico e no ta un fluho di ingreso relevante. 
royalties recordsModelonan di ganancia den e industria musical moderno
E tecnologia di internet a cambia e industria musical un biaha mas, na un manera drastico. Si pa varios decada, un banda por a biba di e benta di cd y toca solamente algun biaha pa aña, awe e situacion aki a bolter. Como musico, bo musica, ta mas bien un instrumento promocional. 

Den otro palabra; bo ta produci musica. Esaki danki na promocion ta yega na oido di hende. Si e cay na agrado, bo lo wordo invita pa toca, anto e ora bo lo por gana placa. Pero esaki no ta e unico modelo di ganancia cu ta existi. 

Awendia, e fluho di ingreso mas importante ta relaciona cu toca en bibo. E artista of musico lo por gana un suma pa su toca, e por ricibi un porcentahe di e ganashi di bar y e por gana placa door di bende mercancia (t-shirt, cd, disco etc.) durante of despues di su presentacion. 

Pero banda di e benta di merchandise y haci live performance, tin varios modelo di ganancia den e industria musical. Por ehempel, royalties.
royalties concertKico ta royalties?
Pa cuminsa, e composicion di un obra di musica, ta propiedad intelectual. Den e contexto aki, royalties ta e pago, cu un persona ta ricibi, ora cu su propiedad intelectual (p.e. musica cu el a compone), wordo usa den un contexto comercial. Por ehempel, toca musica na radio, ta yuda atrae y/of entretene un audiencia, cual ta necesario pa e radio su modelo di ganancia y p'esey ta un contexto comercial. 

Diferente royalties pa diferente musico
Na prome luga, royalties ta existi pa e compositor di un cancion wordo paga pa su trabou. Importante pa compronde esaki, ta e concepto cu e balor di e trabou di compone un cancion (crea propiedad intelectual) no ta 'desaparece' ora cu e cancion wordo lansa, sea pa e compositor mes of pa medio di un otro artista of banda (Iicensing). Tin biaha e compositor ta aregla e cancion su mes, pero tambe ta comun cu e compositor ta responsabel pa e letranan mientras cu un otro persona ta responsabel pa e areglo. 

Un persona cu ta toca den un banda no ta ricibi royalties. Tampoco e manager di e banda of artista en cuestion. Tin casonan den cual un manager ta haya royalties, door di registra su mes como artista colaborador, pero esaki siguramente no ta e intencion di royalties. 

Ed Sheeran y Rihanna
Na nivel internacional, mas hende ta participa den e proceso creativo y ta tuma un parti di e bolo; e record label, producers, songwriters, arrangers, publishing company, etc. 

Pa duna un ehempel popular, Ed Sheeran cu Rihanna ambos ta artista internacional cu un popularidad imenso. Si nos analisa nan di serca nos por haci e siguiente distincion: 

Generalmente, Ed Sheeran ta un artista y compositor y Rihanna ta un artista. Den otro palabra, Ed Sheeran ta skirbi y presenta su mesun cancionnan y tambe e ta skirbi cancion pa otro artista. Entre otro, el a skirbi Love Yourself, canta pa Justin Bieber.

Rihanna, como performer, ta presenta cancionnan cu a wordo skirbi p'e. Su team ta ricibi varios cancion, nan ta compara y wak cua ta mas miho pa Rihanna, nan ta haci un seleccion y despues nan ta graba / produci e cancion bou nomber di Rihanna.

Rihanna y su producer den e proceso aki, por haci cambionan y asina ricibi derecho di royalties tambe. Por ehempel, Rihanna su exito 'Umbrella' originalmente a wordo componi pa Terius Youngdell Nash (nomber artistico: The-Dream) cu segun su mesun admision a gana 15 miyon dollar pa su parti den e composicion. Jay Z a rap riba e cancion, pues tambe ta cobra un porcentahe di e royalties como compositor, mescos cu e producer y demas persona cu a contribui na e texto, melodia y beat. 
royalties bassDicon royalties ta importante
Mientras cu un cantante of guitarista den un banda, ta gana su placa pa medio di toca en bibo, un compositor y/of areglista ta gana su placa pa medio di royalties. Dicon? E creador, a crea un obra di arte, di cual henter pueblo of mundo por haci uso di dje, no simplemente awe, pero tambe den futuro y despues di su morto. Pues teniendo esey na cuenta, ta na su luga pa e creador tin derecho di ricibi compensacion pa uso di su creacion na un forma cu ta refleha e intemporalidad di su creacion. Lo tin compositornan cu no ta interesa den cobra royalties, pero esey no kiermen cu compositiornan no tin derecho riba esaki. 

Musiconan por biba di royalties?
E pago di royalties, pa cada 'transmision valido' ta varia di por ehempel $0,0006 te cu $60 of mas, dependiendo di e medio di transmision. Por ehempel, radio ta paga mas cu streaming atraves di internet y television ta paga mas cu radio. E suma di e pago, banda di e medio di transmision, tambe tin di haber cu e area di cobertura. Por ehempel, na Hulanda, un 'stream' riba un radio cu cobertura nacional ta paga mas cu un 'stream' riba un radio regional of local. 

180403 radioentv buma payoutsFuente: BumaStemra.nl, 2018

Den otro palabra, musica componi, ta keda funciona como musica y deleita audiencianan pa semper, y p'esey e compositor tin e derecho di haya un cachi cachi cada biaha cu su compsicion wordo usa den un contexto comercial. E placa ta poco, pero tur cachi cachi combina, procedente di Aruba y exterior, por forma un fuente di ingreso pa e compositor. 

Ningun artista ta bira rico di YouTube
YouTube ta paga mas o menos $0.0006 pa cada view (of stream) riba un video. Aki mester tene na cuenta, cu un view riba YouTube ta ora un persona mira un video pa 30 seconde of mas. Si bo a subi un videoclip riba YouTube, anto e logra 100 miyon views, e video a genera mas o menos $60,000. Si e compositor tin por lo menos 1000 subscribers, y no ta afilia na un record label, e lo por tin derecho na e suma aki den su totalidad. Pero e royalties di YouTube ta bay na e doño di e 'master' recording. Pa artistanan afilia na record labels, hopi biaha ta e label ta e doño di e 'master'. Den e caso aki, e record label ta colecta e placa y ta responsabel pa reparti esaki e compositornan, e areglistanan, e beatmakers y e publicador y tambe cu e artistanan. E reparticion aki ta depende di e acuerdonan cu e label a haci cu e musiconan envolvi.  

Si como artista bo a registra bo mes serca un colector di royalties, y bo ta doño di 100% di tur e royalties, e ora bo lo potencialmente tin derecho di colecta 60 dollar, pa cada 100,000 views riba bo video. E ingreso aki por wordo suplementa door di activa 'propaganda' di Google (Adsense) riba bo video. Esaki ta funciona como lo siguiente: YouTube ta cobra e advertiser $0.18 pa cada 30 seconde cu un persona wak di su propaganda, mientras cu un e creador di e video ta ricibi 68% di e suma cu wordo genera. Mayoria di persona no ta wak e propaganda, pero ta click despues di 5 seconde, pues e suma genera ta menos. Tambe, hopi persona ta usa 'Ad Blockers' y no ta wak propaganda 'at all' riba YouTube. 

Den e caso di vloggers, nan ta gana mayoria di nan placa door di sera contract cu varios compania, pafo di YouTube. Mayoria di biaha, na momento cu nan promociona e producto den nan video, e deal ya ta firma caba y nan no ta depende necesariamente di views of clicks cu resulta di e video. 
royalties guitar 869217 960 720Ken ta ricibi royalties?
Pa ricibi royalties, un musico mester regla esaki door di registra su mes y su cancionnan na un organisacion cu ta colecta y distribui royalties. Por ehempel BUMA/STEMRA na Hulanda of ASCAP na Merca. Artistanan cu tin un contract cu un record label tin cu parti e bolo un poco mas. Pa cuminsa, e label ta tuma parti di e royalties pa su mes. Asina e record label, ta recupera e fondo cu el a inverti den promocion di un artista. Tambe, e record label por negocia pa adkiri mas derecho, por ehempel e derecho di publicador.

Esaki ta pasa hopi den e mundo di television. P'esey, hopi compositor no ta participa den programanan mane The Voice, X-Factor, Idols etc. E ta keda un balans entre potencialmente haci bo mes conoci na un audiencia grandi, versus entrega bo derechonan como compositor.

Por ehempel, algun aña atras na Hulanda, musico Arubiano Bryan van Putten a participa y sali como ganado den e programa pa compositor na canal RTL5, 'THE HIT'. Den e programa aki, 'songwriters' por a pitch nan cancion cerca artistanan conoci na Hulanda. E resultado den e caso aki, tabata cu e artista di soul, Sabrina Starke, a 'remix' e cancion y saca esaki bou di su nomber. Royalties pa e composicion a keda reparti entre Bryan van Putten (83.33%) y Sabrina Starke (16.67%) mientras cu e derecho pa exploitacion di e propiedad intelectual a keda pa 100% den man di e publicador cu den e caso aki ta e compania di television. 
royalties audio 3153963 960 720Royalties = Trato igual na Aruba y pafo di Aruba
Den e cuestion, si royalties ta algo bon of no, mester keda obhetivo. Musica ta informacion, y television / radio ta medio di transmision. Den otro palabra, informacion (musica, noticia etc.) no ta existi danki na radio. Ta radio ta existi danki na e informacion cu nan por comparti. Mas interesante e informacion cu un radio ta divulga, mas popular e radio por bira. Mescos musica por diferencia su mes cu genero y con 'catchy' e ta, un radio por diferencia su mes, pa medio di e forsa di su señal, e calidad y variedad di su programacion, e abilidad di su locutornan y e balor (basa riba scarcedad) di e informacion cu e ta comparti. 

Den otro palabra, radio y musico mester di otro. Den e argumento aki, no por lubida cu royalties ta conta tanto pa artista local como internacional. Implementacion di royalties na Aruba, lo kiermen cu ora un emisora toca Drake na Aruba, Drake tin derecho di haya un 'cachi cachi' anto similarmente ora nan toca un artista Arubiano na Canada, e artista Arubiano tin derecho di haya un 'cachi cachi.'
royalties jazzFood for thought
Un compositor no necesariamente ta toca den un banda. Padu Lampe ta compositor y areglista di e wals Abo So. Cualkier banda por toca su composicion y cualkier radio por toca e grabacion di su composicion. Ta na su luga pa Padu Lampe haya un compensacion ora cu companianan ta utilisa su (y beneficia di su) talento? 

E cancion di un compositor, ta su pertenencia. El a skirbi un composicion, y te cu dia e muri (y pa algun aña despues), e ta doño di su composicion. Cada biaha un entitad comercial, haci uso di su composicion (propiedad) den nan negoshi, nan ta probechando di e propiedad aki y como tal ta debe e compositor algo. 

Esnan cu ta crea arte y musica, ta yuda mantene y avansa nos herencia cultural como ser humano. Como tal, e idea di royalties, ta basa riba e concepto cu nos mester reconoce e balor di creacionnan artistico.


BonPaSa.com // Bryan van Putten